بایای (Baiae) در میان ایتالیایی‌های امروزی بیشتر با نام «بایا» شناخته شده است، شهر آب معدنی و اقامتگاه‌های ساحلی که در دوران شکوه روم باستان در شمال غربی خطوط ساحلی «خلیج ناپل» واقع شده که این شهر به ویژه در اواخر جمهوری روم  و نخستین سال‌های آغاز دوران امپراتوری روم باستان بر شهرهای معروف دیگر آن دوران همچون  پمپئی، هرکولانیوم (Heculaneum) و کاپری مشهور تر است.

اما داستان این شهر مدفون چیست؟ بایا را باید به نوعی بازآفرینی رویاگون از ثروت و قدرت دانست که به ویژه در میان افراد متشخص و سرشناس روم باستان بسیار مورد توجه است. این شهر بر روی دهانه‌های آتشفشانی طبیعی بنا گردیده و به خاطر داشتن چشمه‌های آب معدنی شفا بخش، شهرت خوبی پیدا نموده است. 

در دوران رونق این شهر بسیاری از شخصیت‌های مهم و شناخته شده‌ی آن دوران به صورت مرتب از این شهر بازدید می نمودند و حتی تعدادی از آنها برای اقامت خود ویلاهای شخصی نیز تهیه و تدارک می دیدند که باید با تور ایتالیا ارزان همراه شوید تا به بازدید این جاذبه بروید.

در مجموع این شهر معجونی از اخلاق‌های عجیب و بعضا ناپسند می باشد، به طوری که در آنجا زنانی که ازدواج نکرده بودند همچون کالایی عمومی بودند، مردان مسن رفتاری همچون پسران جوان رفتار می کردند، در حالی که مردان جوان همچون دخترکانی کم سن و سال رفتار می‌کردند. این برداشتی می بادش که محقق دوران روم باستان  مارکوس ترنتیوس وارو به آن اشاره نموده.